خواص بذرک ( کتان )
بذرک درخت کتان
این گیاه که الیاف محکمی دارد از ۵۰۰۰سال پیش از میلاد مسیح، کشت می شده و در کتاب تورات به آن اشاره شده است. که نمایانگر ارزش فراوان استفاه های گوناگون گیاه است. جوامع اولیه ساقه ی بذرک پوشاک تهیه می کرده اند و بعدها از آن برای تهیه نخ، طناب، تور ماهیگیری و همچنین بادبان استفاده می شده است. در اسطوره های توتنی (نژاد قدیم آلمانی) الهه هولدا این گیاه را به انسان معرفی کرد و هنر تابیدن نخ و پارچه بافی را به او آموخت. امروزه گیاه بذرک به مقدار فراوان به منظورهای تجاری بخصوص در ایرلند، اروپای شمالی و آمریکا کشت می شود .
از کوبیدن دانه های رسیده بذرک که تخم کتان نامیده می شود، ضماد مخصوص جهت درمان جوش و ورمهای پوستی تهیه می شود. دانه های گیاه دارای خاصیت تسکین درد می باشند و خارش و التهابات پوستی را از میان می برند. دم کرده ی تخم بذرک نیز خاصیت آرامش بخشی دارد و به علت لعابی که تولید می کند، پزشکان آن را برای درمان عفونتهای تنفسی مانند برونشیت (التهاب نایژه ها) و جمع شدن مایع در پرده ی جنب پیرامون ریه (پلورزی)، تجویز می نمایند. تخم کتان همچنین یک ملین قوی و موثر است. از تخم کتان روغن زرد روشنی به دست می آید که به روغن بذرک مشهور است. در قدیم از این روغن برای دفع سهل و راحت سنگهای صفرایی از بدن استفاده می شده، اما این استفاده ی پزشکی دیگر منسوخ گشته است. تا جنگ جهانی دوم، روغن بذرک یکی از اجزای اصلی تهیه رنگها و مواد جلا دهنده بوده است .
گر چه کارخانه های سازنده ی رنگهای آلی، برای ساخت رنگها و همچنین نقاشها در تهیه تابلوهای رنگ و روغن، هنوز از روغن بذرک استفاه میکنند، با این حال، مواد مصنوعی به طور قابل ملاحظه ای جایگزین روغن بذرک شده اند. روغن بذرک یکی از اجزای جلا دهنده ی لوازم منزل مانند مبلمان می باشد و برای پرداخت و جلا دادن کارهای چوبی از این روغن استفاده می شود. از تفاله ی تخم کتان نیز در تغذیه دام استفاده می گردد .
● زیستگاه طبیعی :
این گیاه در بیشتر مناطق معتدل پراکنده است و به طور تجارتی در اروپای شمالی، شمال غربی ایالات متحده و روسیه کشت می شود. گیاه بذرک به طور وحشی تنها در کنارهایی جاده ها و زمینهای دست نخورده می روید .
● مشخصات ظاهری :
بذرک، یک گیاه یکساله ی زیبا و باریک است که طول آن به ۷۰سانتی متر می رسد. ساقه های باریک گیاه از پایه بیرون می آیند. برگهای باریک و بدون ساقه آن شبیه نیزه هستند و با سه رگه مشخص شده اند. از اوایل تا اواخر تابستان گلهای آّبی کم رنگ که پنج گلبرگ دارند، ظاهر می شوند. به دنبال برگها، کپسولهای گردی به اندازه ی یک نخود به وجود می آیند که حاوی دانه های قهوه ای براق می باشند که همان تخم کتان است.
درپایان به عرض میر سانم ، یکی از استادان دانشگاه فلوریدا گفت: مصرف گیاه «بذرک» کلسترول خون را کاهش می‌دهد و گرفتگی عروق را برطرف می‌کند.
این گیاه را می‌توان به صورت پودر درآورد و روزانه باید بین 10 تا 20 گرم آن را مصرف کرد. می‌توان پودر این گیاه را در آب جوش حل کرد و یا مثل ادویه در داخل سوپ و یا غذاهای دیگر ریخت و میل فرمایید.