تصویر گنبد آسمان در ایران باستان

{{ایرانیان باستان عالم را گرد و هموار مانند بشقابی تصور میکردند. در نظر آنان آسمان فضایی بی پایان نبود، بلکه جوهری سخت همچون صخره ای الماس بود که جهان را مانند پوسته ای دربرگفته بود.

اما در این دیدگاه زمین نه پستی بلندی داشت و نه رود و کوه. همچنین ستارگان و ماه و خورشید بالای زمین بی حرکت بودند و این نیروی شر یا اهریمن بود که ارامش در عالم را برهم زد و آسمان را که همان صخره ای سخت بود شکست و بدان وارد شد، به آّبها فرو رفت و آنها را به غلیان انداخت سپس به میان زمین رفت و آنرا به لرزه در اورد که بر اثر آن کوه ها از دل زمین بیرون امدند.

البته این تنها زمین نبود که به تلاطم افتاد بلکه آرامش و سکون ستارگان و ماه و خورشید هم برهم خورد و آنها هم به حرکت در آمدند به طوری که تا دوران بازسازی جهان همچون تاجهایی در پیرامون زمین میچرخند، هر روز از 180 روزنه که در کوه البرز در مشرق است داخل میشوند و از 180 روزنه که در مغرب است خارج میشوند..}}

متن فوق برگرفته و خلاصه ای از فصل "تصویر عالم" کتاب شناخت اساطیر ایران نوشته ی جان هیلنز است که تصور ایرانیان باستان از عالم و اسمان بالای سر را نشان میدهد.. یکی از جالب ترین نکات در اینجا نمود علم ایرانیان به نجوم و همچنین ریاضیات کروی است.

در بخش اخر مطلب میبینیم که گفته میشود ستارگان از 180 روزنه از شرق طلوع میکنند که همان 180 درجه شرق و در 180 روزنه در غرب غروب میکنند که همان 180 درجه در غرب است که روی هم 360 درجه کره اسمان در افقها میشود که همانا افق را شمال میشود که یه دایره کامل در پایین کره اسمان است.